ขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปวัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย: ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย

ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย

ขนบธรรมเนียม หมายถึง สิ่งที่สังคมในประเทศไทยนิยมประพฤติปฏิบัติต่อเนื่องสืบกันมาเป็นเวลานาน จนยึดถือกันในจิตใจว่าต้องปฏิบัติเช่นนั้น จึงจะเกิดความสุขความเจริญ

ประเพณีไทย หมายถึง ทำกิจกรรมทางสังคมของประเทศไทยที่ถือปฎิบัติสืบต่อกันมา

ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย เป็นคำที่ใช้เรียกรวมกัน หมายถึง สิ่งที่คนในสังคมยึดถือปฎิบัติสืบต่อๆกันมานาน มีคุณค่าทางชีวิต มักแฝงไปด้วยศีลธรรมจรรยา ความคิด ความเชื่อ เช่น การทีมารยาทไทย การปฎิบัติตนอย่างถูกกาลเทศะ รวมถึงการมีประเพณีต่างๆซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่สำคัญของชาติไทย ขนบธรรมเนียมแบ่งออกเป็น 6 ประเภท ได้แก่

1. ขนบธรรมเนียมประเพณีส่วนบุคคลหรือประเพณีครอบครัว เป็นเรื่องเกี่ยวกับครอบครัวโดยเฉพาะ เช่น ประเพณีการเกิด ประเพณีเกี่ยวกับการศึกษา ประเพณีการบวช ประเพณีการแต่งงาน ประเพณีการตาย

ประเพณีการเกิด

ประเพณีการศึกษา

ประเพณีการบวช

ประเพณีการแต่งงาน

ประเพณีการตาย

2. ขนบธรรมเนียมประเพณีสังคม เป็นขนบธรรมเนียมประเพณีที่ทุกคนในชาติต้องกระทำร่วมกัน เช่น วันสงกรานต์ วันลอยกระทง ถือเป็นขนบธรรมเนียมประเพณีที่ก่อให้เกิดความสะมพันธ์อันดีของคนในชาติ

ประเพณีวันสงกรานต์

ประเพณีวันลอยกระทง

3. ขนบธรรมเนียมประเพณีเกี่ยวกับศาสนา เป็นธรรมเนียมประเพณีที่ปฎิบัติกันในวันสำคัญทางศาสนาโดยศาสนิกชนจะพร้อมใจกันไปร่วมงานที่วัดหรือศาสนสถานของศาสนานั้นๆถ้าเป็นพระพุทธ

ศาสนา เช่น วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา วันอาสาฬหบูชา วันเช้าพรรษา วันออกพรรษา

ประเพณีตักบาตรทำบุญ วันวิสาขบูชา มาฆบูชา อาสาฬหบูชา และวันพระ

ประเพณีตักบาตรเทโว วันออกพรรษา

ประเพณีเวียนเทียน วันเข้าพรรษา

4. ขนบธรรมเนียมประเพณีเกี่ยวกับอาชีพ เป็นขนบธรรมเนียมประเพณีที่เกิดจากความเชื่อเกี่ยวกับอาชีพท้องถิ่น เช่น ประเพณีแห่นางแมว ประเพณีสู่ขวัญข้าว ประเพณีบุญบั้งไฟ

ประเพณีแห่นางแมว

ประเพณีสู่ขวัญข้าว

ประเพณีบุญบั้งไฟ

5. พระราชพิธี เป็นงานที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้จัดตั้งตามพระราชประเพณี โดยพระองค์เสด็จพระราชดำเนินไปปฎิบัติพระราชกรณียกิจนั้นๆหรือโปรดเกล้าฯให้พระบรมวงศานุวงศ์ไปปฎิบัติแทนพระองค์ เช่น การถวายผ้าพระกฐินหลวง พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พระราชพิธีฉัตรมงคล